Education with Technology शैक्षणिक तंत्रज्ञान

 मानवी हक्क दिन

मानव हक्क दिन (Human Rights Day) दरवर्षी 10 डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो. 1948 साली संयुक्त राष्ट्रसंघाने मानवाधिकारांची सार्वत्रिक जाहीरनामा (Universal Declaration of Human Rights) स्वीकारला, त्या ऐतिहासिक घटनेच्या स्मरणार्थ हा दिवस साजरा केला जातो.

मानव हक्क प्रत्येक व्यक्तीला जन्मतःच मिळालेला अधिकार आहे, जो धर्म, जात, लिंग, भाषा किंवा राष्ट्रीयतेच्या आधारावर बदलत नाही. या अधिकारांमध्ये स्वातंत्र्य, समानता, शिक्षण, न्याय, आणि मानवी प्रतिष्ठा यांचा समावेश होतो.

मानव हक्क दिनाचा उद्देश जागतिक पातळीवर मानवाधिकारांचे संरक्षण आणि प्रोत्साहन देणे हा आहे. विविध देशांमध्ये या दिवशी शैक्षणिक कार्यक्रम, चर्चासत्रे, आणि जनजागृती मोहिमा आयोजित केल्या जातात.

मानव हक्क दिन आपल्याला मानवतेसाठी एकत्र येण्याची आणि प्रत्येकासाठी समतापूर्ण, न्याय्य, आणि सन्मानाने जगणारी व्यवस्था निर्माण करण्याची प्रेरणा देतो. आपल्या कृतीतून मानवाधिकारांचा सन्मान आणि रक्षण करणे हीच खरी आदरांजली आहे.

मानवी हक्क दिनाचा इतिहास:

मानवाधिकार दिनाची औपचारिक सुरुवात १९५० पासून झाली, जेव्हा असेंब्लीने ठराव ४२३ (V) संमत करून सर्व राज्ये आणि इच्छुक संस्थांना प्रत्येक वर्षी १० डिसेंबर हा मानवाधिकार दिन म्हणून स्वीकारण्याचे आमंत्रण दिले.

जेव्हा सर्वसाधारण सभेने घोषणा स्वीकारली, ४८ राज्यांच्या बाजूने आणि आठ गैरहजर राहिल्या, तेव्हा ते 'सर्व लोकांसाठी आणि सर्व राष्ट्रांसाठी एक सामान्य मानक उपलब्धी' म्हणून घोषित केले गेले. ज्याच्या दिशेने व्यक्ती आणि समाजांनी 'प्रगतीशील उपायांनी प्रयत्न केले पाहिजेत, राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय , त्यांची सार्वत्रिक आणि प्रभावी ओळख आणि पालन सुरक्षित करण्यासाठी. वकिल आणि समीक्षक दोघांनीही हे उपाय "कायद्यांपेक्षा अधिक घोषणात्मक, बंधनकारक करण्यापेक्षा अधिक सूचक' म्हणून प्राप्त केले.

आपल्या देशात २८ सप्टेंबर १९९३ पासून मानवी हक्क कायदा लागू झाला आणि सरकारने १२ ऑक्टोबर रोजी राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोगाची स्थापना केली.

Importance of the day 

26 ऑक्टोबर  दिनविशेष

आजचा दिनविशेष - घटना :

1863 : लंडनमध्ये जगातील सर्वात जुनी फुटबॉल संघटना सुरू झाली.

1905 : नॉर्वे स्वीडनपासून स्वतंत्र झाला.

1936 : हूवर धरणातील पहिले विद्युत जनरेटर पूर्णपणे कार्यान्वित झाले.

1947 : जम्मू-काश्मीर राज्य भारतात विलीन झाले.

1958 : पॅन अमेरिकन एअरवेजने पहिली व्यावसायिक विमानसेवा सुरू केली.

1962 : ‘रायगडाला जेव्हा जाग येते’ या नाटकाचा पहिला प्रयोग मुंबई येथील भारतीय विद्याभवन येथे झाला.

1994 : जॉर्डन आणि इस्रायलमध्ये शांतता करार.

1999 : राष्ट्रीय रासायनिक प्रयोगशाळेतील संशोधक व्ही. व्ही. रानडे यांना केंद्र सरकारतर्फे स्वर्णजयंती फेलोशिप जाहीर.

2003 : सीडर फायर, कॅलिफोर्नियाच्या इतिहासातील तिसरी सर्वात मोठी वणवा, 15 लोकांचा मृत्यू झाला, 250,000 एकर खाक झाला आणि सॅन दिएगोच्या आसपास 2,200 घरे नष्ट झाली.

2006 : कौटुंबिक हिंसाचारापासून महिलांचे संरक्षण प्रतिबंधक नियम लागू झाले.

2012 : मायक्रोसॉफ्टने विंडोज 8 लोकांसाठी रिलीझ केले आणि ते नवीन पीसीवर उपलब्ध केले

आजचा दिनविशेष - जन्म :

1270 : ‘संत नामदेव’ – यांचा जन्म. (मृत्यू : 3 जुलै 1350)

1855 : ‘गोवर्धनराम त्रिपाठी’ – गुजराती कादंबरीकार यांचा जन्म.  

1890 : ‘गणेश शंकर विद्यार्थी’ – भारतीय पत्रकार आणि राजकारणी यांचा जन्म. (मृत्यू : 25 मार्च 1931)

1891 : ‘वैकुंठ मेहता’ – सहकारी चळवळीचे प्रवर्तक यांचा जन्म. (मृत्यू : 27 ऑक्टोबर 1964)

1900 : ‘इर्झा मीर’ – माहितीपट निर्मितीचे आद्य प्रवर्तक यांचा जन्म. (मृत्यू : 7 मार्च 1993)

1916 : ‘फ्रान्सवाँ मित्राँ’ – फ्रान्सचे 21 वे राष्ट्राध्यक्ष यांचा जन्म. (मृत्यू : 8 जानेवारी 1996)

1919 : ‘मोहम्मद रझा पेहलवी’ – शाह ऑफ इराण यांचा जन्म. (मृत्यू : 27 जुलै 1980)

1937 : ‘हृदयनाथ मंगेशकर’ – संगीतकार व गायक यांचा जन्म.

1947 : ‘हिलरी क्लिंटन’ – अमेरिकेच्या 67 व्या परराष्ट्रमंत्री यांचा जन्म.

1954 : ‘लक्ष्मीकांत बेर्डे’ – नाट्य आणि चित्रपट अभिनेते यांचा जन्म. (मृत्यू : 16 डिसेंबर 2004)

1963 : ‘नवज्योत सिंग सिद्धू’ – भारतीय राजकारणी व माजी भारतीय क्रिकेटपटू यांचा जन्म.

1974 : ‘रवीना टंडन’ – चित्रपट अभिनेत्री यांचा जन्म.

1978 : ‘वीरेंद्र सेहवाग’ – माजी भारतीय क्रिकेटपटू यांचा जन्म.

आजचा दिनविशेष - मृत्यू :

1909 : ‘इटो हिरोबुमी’ – जपानचे पहिले पंतप्रधान यांचे निधन. (जन्म : 16 ऑक्टोबर 1841)

1930 : ‘डॉ. वाल्डेमर हाफकिन’ – प्लेग व कॉलरा प्रतिबंधक लशीचा शोध लावणारे सूक्ष्मजीवशास्त्रज्ञ यांचे निधन. (जन्म : 15 मार्च 1860)

1979 : ‘चंदूलाल नगीनदास वकील’ – अर्थशास्त्रज्ञ यांचे निधन.

1991 : ‘अनंत काशिनाथ भालेराव’ – स्वातंत्र्यसैनिक, लेखक, दैनिक मराठवाडा चे संपादक यांचे निधन. (जन्म : 14 नोव्हेंबर 1919)

1999 : ‘एकनाथ इशारानन’ – भारतीय-अमेरिकन लेखक आणि शिक्षक यांचे निधन. (जन्म : 17 डिसेंबर 1910)

2023 : ‘बाबा महाराज सातारकर’ – कीर्तनकार यांचे निधन.

Importance of the day 

25 ऑक्टोबर  दिनविशेष

आंतरराष्ट्रीय कलाकार दिन

25 ऑक्टोबर दिनविशेष - घटना :

1861 : टोरंटो स्टॉक एक्सचेंज उघडले.

1945 : चीनने तैपेईचा ताबा जपानकडून घेतला.

1951 : स्वातंत्र्यानंतरच्या पहिल्या निवडणुका सुरू झाल्या.

1962 : युगांडा संयुक्त राष्ट्रात सामील झाला.

1971 : चीन संयुक्त राष्ट्र संघात सामील झाला. तैपेची हकालपट्टी.

1994 : ए. एम. अहमदी यांनी भारताचे 26 वे सरन्यायाधीश म्हणुन कार्यभार सांभाळला.

1999 : दक्षिण अफ्रिकेतील लेखक जे. एम. कोएत्झी यांना साहित्य क्षेत्रातील प्रतिष्ठेचे मानले जाणारे बूकर पारितोषिक दुसर्‍यांदा मिळाले.

2001 : मायक्रोसॉफ्टने विंडोज एक्सपी जारी केला, जी मायक्रोसॉफ्टच्या सर्वात यशस्वी ऑपरेटिंग सिस्टमपैकी एक बनली.

2007 : एरबस ए-380चे प्रथम प्रवासी उड्डाण.

25 ऑक्टोबर दिनविशेष - जन्म :

840 : ‘यकब इब्न अल-लेथ अल-सैफर’ – सफारीड राजघराण्याचे संस्थापक यांचा जन्म.

1864 : ‘जॉन फ्रान्सिस डॉज’ – डॉज ऑटोमोबाईल कंपनीचे सहसंस्थापक यांचा जन्म. (मृत्यू : 14 जानेवारी 1920)

1881 : ‘पाब्लो पिकासो’ – स्पॅनिश चित्रकार आणि शिल्पकार यांचा जन्म. (मृत्यू : 8 एप्रिल 1973)

1929 : ‘एम.एन. व्यंकटचल्या’ – भारताचे 25 वे सरन्यायाधीश यांचा जन्म.

1937 : ‘डॉ. अशोक रानडे’ – संगीत समीक्षक यांचा जन्म. (मृत्यू : 30 जुलै 2011)

1945 : ‘अपर्णा सेन’ – अभिनेत्री, चित्रपट निर्माती आणि पटकथालेखिका यांचा जन्म.

25 ऑक्टोबर दिनविशेष - मृत्यू :

1647 : ‘इव्हानजेलिस्टा टॉरिसेली’ – इटालियन गणिती व पदार्थ वैज्ञानिक, हवादाबमापीचा संशोधक यांचे निधन. (जन्म : 15 ऑक्टोबर 1608)

1955 : ‘पं. दत्तात्रय विष्णू पलुसकर’ – शास्त्रीय गायक यांचे निधन. (जन्म : 28 मे 1921)

1960 : ‘हॅरी फर्ग्युसन’ – फर्ग्युसन कंपनी चे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म : 4 नोव्हेंबर 1884)

1980 : ‘अब्दूल हयी लुधियानवी’ – शायर व गीतकार यांचे निधन. (जन्म : 8 मार्च 1921)

2003 : ‘पांडुरंगशास्त्री आठवले’ – कृतीशील विचारवंत आणि तत्त्वज्ञ यांचे निधन. (जन्म : 19 ऑक्टोबर 1920)

2009 : ‘चित्तरंजन कोल्हटकर’ – अभिनेते यांचे निधन. (जन्म : 14 जानेवारी 1923)

2012 : ‘जसपाल भट्टी’ – विनोदी अभिनेते यांचे निधन. (जन्म : 3 मार्च 1955)

आंतरराष्ट्रीय कलाकार दिन

आंतरराष्ट्रीय कलाकार दिन (International Artist Day) दरवर्षी 25 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जातो, ज्याचा उद्देश जगभरातील कलाकारांच्या सर्जनशीलतेचा आणि त्यांच्या योगदानाचा सन्मान करणे हा आहे. या दिवसाच्या माध्यमातून चित्रकला, शिल्पकला, नृत्य, संगीत, साहित्य आणि इतर कलाप्रकारांतील कलाकारांचे कौतुक करण्यात येते, कारण त्यांच्या कलाकृतींमुळे समाजात सौंदर्य, संस्कृती आणि विचारशक्तीला चालना मिळते.

कलाकार त्यांच्या अनोख्या दृष्टिकोनातून समाजातील विविध समस्यांवर प्रकाश टाकतात आणि लोकांना प्रेरित करतात. कला ही व्यक्त होण्याचे शक्तिशाली साधन आहे, जी सांस्कृतिक वारसा जपण्यासोबतच बदल घडवून आणण्यासाठी देखील वापरली जाते.

या दिवशी, कलाविश्वातील विविध उपक्रम राबवले जातात, जसे की कला प्रदर्शनं, कार्यशाळा, आणि चर्चासत्रं, ज्यामध्ये नवोदित आणि अनुभवी कलाकारांना त्यांची कला सादर करण्याची संधी मिळते. आंतरराष्ट्रीय कलाकार दिन हे कलाकारांच्या सृजनशीलतेचा उत्सव असून, त्यांच्या कार्याचा सन्मान करण्यासाठी आणि समाजातील कलात्मकतेचे महत्त्व अधोरेखित करण्यासाठी साजरा केला जातो.

Importance of the day 

24 ऑक्टोबर  दिनविशेष

जागतिक पोलिओ दिन

संयुक्त राष्ट्र दिन

24 ऑक्टोबर दिनविशेष - घटना :

1605 : मुघल सम्राट जहांगीरचा राज्याभिषेक झाला.

1795 : रशिया, प्रशिया आणि ऑस्ट्रियाने पोलंडचा ताबा घेतला.

1851 : विल्यम लासेलने युरेनस ग्रहाचे अम्ब्रिअल आणि एरियल हे चंद्र शोधले.

1857 : शेफिल्ड एफ.सी. जगातील सर्वात जुना फुटबॉल क्लब इंग्लंडमधील शेफील्ड येथे सुरू झाला.

1861 : युनायटेड स्टेट्समधील पहिली आंतरखंडीय टेलिग्राफ लाइन पूर्ण झाली.

1901 : एनी एडसन टेलर हे नायगारा धबधब्यात बॅरल मधून उडी मारणारे पहिले व्यक्ती ठरले.

1909 : स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांनी बॅ. गांधी यांच्या अध्यक्षतेखाली लंडनमध्ये प्रथमच दसरा साजरा करण्यात आला.

1931 : हडसन नदीवरील जॉर्ज वॉशिंग्टन ब्रिज सार्वजनिक वाहतुकीसाठी खुला झाला.

1945 : संयुक्त राष्ट्रांची स्थापना झाली.

1946 : V-2 क्रमांक-13 रॉकेटवर बसलेल्या कॅमेऱ्याने अंतराळातून पृथ्वीचे पहिले छायाचित्र घेतले.

1949 : संयुक्त राष्ट्रांच्या मुख्यालयाने काम सुरू केले.

1963 : देशातील दुष्काळामुळे सार्वजनिक आणि मोठ्या समारंभात तांदूळ खाण्यावर पूर्णपणे बंदी घालण्यात आली.

1964 : उत्तर ऱ्होडेशियाला युनायटेड किंग्डमपासून स्वातंत्र्य मिळाले आणि त्याचे नाव झांबिया असे ठेवण्यात आले.

1972 : दुष्काळग्रस्त गुरे वाचवण्यासाठी सकाळ रिलीफ फंड या संस्थेतर्फे दत्तक बैल योजना सुरू करण्यात आली.

1984 : भारतातील पहिला भुयारी मार्ग कोलकात्यात सुरू झाला.

1997 : सतारवादक पंडित रविशंकर यांना

संगीत क्षेत्रातील उल्लेखनीय कामगिरीबद्दल जपानचा प्रीमियम इम्पीरियल आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.

1998 : लघुग्रह पट्ट्याचा शोध घेण्यासाठी आणि नवीन अंतराळ यान तंत्रज्ञानाची चाचणी घेण्यासाठी डीप स्पेस 1 लाँच करण्यात आले.

2000 : थोर समाजसेवक डॉ. बाबा आमटे यांना केंद्र सरकारचा पुरस्कार. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार जाहीर झाला..

2003 : कॉन्कॉर्डने शेवटचे व्यावसायिक उड्डाण केले.

2016 : सायरस मिस्त्री यांची टाटा समूहाच्या अध्यक्षपदावरून काढण्यात आले.

2018 : जगातील सर्वात लांब समुद्र क्रॉसिंग, हाँगकाँग-झुहाई-मकाऊ ब्रिज, सार्वजनिक वाहतुकीसाठी खुला

24 ऑक्टोबर दिनविशेष - जन्म :

1632 : ‘अँथनी व्हॉन लीवेनहॉक’ – डच सूक्ष्मजीवशास्त्रज्ञ यांचा जन्म. (मृत्यू : 26 ऑगस्ट 1723)

1775 : ‘बहादूरशहा जफर’ – दिल्लीचा शेवटचा बादशहा यांचा जन्म. (मृत्यू : 7 नोव्हेंबर 1862)

1868 : ‘भवानराव श्रीनिवासराव पंतप्रतिनिधी’ – औंध संस्थानचे अधिपती, चित्रकार, कीर्तनकार यांचा जन्म. (मृत्यू : 13 एप्रिल 1951)

1894 : ‘विभुद्धभाषण मुखोपाध्याय’ – भारतीय लेखक, कवी आणि नाटककार यांचा जन्म. (मृत्यू : 29 जुलै 1987)

1910 : ‘लीला भालजी पेंढारकर’ – मराठी व हिंदी चित्रपटसृष्टीतील अभिनेत्री यांचा जन्म.

1914 : ‘लक्ष्मी सहगल’ – आझाद हिंद सेनेतील झाशी राणी रेजिमेंटच्या कॅप्टन यांचा जन्म. (मृत्यू : 23 जुलै 2012)

1921 : ‘रासीपुरम कृष्णस्वामी लक्ष्मण’ – व्यंगचित्रकार यांचा जन्म. (मृत्यू : 26 जानेवारी 2015)

1926 : ‘केदारनाथ सहानी’ – सिक्कीमचे राज्यपाल, दिल्लीचे महापौर यांचा जन्म. (मृत्यू : 3 ऑक्टोबर 2012)

1935 : ‘मार्क टुली’ – भारतीय पत्रकार आणि लेखक यांचा जन्म.

1963 : ‘अरविंद रघुनाथन’ – भारतीय अमेरिकन उद्योगपती यांचा जन्म.

1972 : ‘मल्लिका शेरावत’ – अभिनेत्री व मॉडेल यांचा जन्म

24 ऑक्टोबर दिनविशेष - मृत्यू :

1601 : ‘टायको ब्राहे’ – डच खगोलशास्त्रज्ञ यांचे निधन. (जन्म : 14 डिसेंबर 1546)

1922 : ‘जॉर्ज कॅडबरी’ – कॅडबरी चे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म : 19 सप्टेंबर 1839)

1944 : ‘लुई रेनॉल्ट’ – रेनॉल्ट कंपनी चे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म : 12 फेब्रुवारी 1877)

1979 : ‘कार्लो अबारट’ – अबारथ कंपनी चे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म : 15 नोव्हेंबर 1908)

1991 : ‘जीन रोडडेबेरी’ – स्टार ट्रेक चे निर्माते यांचे निधन. (जन्म : 19 ऑगस्ट 1921)

1991 : ‘इस्मत चुगताई’ – ऊर्दू कथा व पटकथा लेखिका यांचे निधन. (जन्म : 15 ऑगस्ट 1915)

1992 : ‘अरविंद गोखले’ – मराठी नवकथेचे जनक यांचे निधन. (जन्म : 19 फेब्रुवारी 1919)

1995 : ‘माधवराव साने’ – पत्रकार, भारतीय श्रमिक पत्रकार संघटनेचे अध्यक्ष यांचे निधन.

2011 : ‘जॉन मॅककार्थी’ – लिस्प प्रोग्रॅमिंग लँग्वेज चे जनक यांचे निधन. (जन्म : 4 सप्टेंबर 1927)

2013 : ‘मन्ना डे’ – पार्श्वगायक यांचे निधन. (जन्म : 1 मे 1919)

2014 : ‘एस. एस. राजेंद्रन’ – भारतीय अभिनेते, दिग्दर्शक आणि निर्माते यांचे निधन.

Importance of the day 

23 ऑक्टोबर  दिनविशेष

आजचा दिनविशेष - घटना

1707 : ग्रेट ब्रिटनच्या पहिल्या संसदेची बैठक झाली.

1850 : अमेरिकेत पहिले राष्ट्रीय महिला हक्क अधिवेशन सुरू झाले.

1890 : हरी नारायण आपटे यांनी करमणूक या आपल्या साप्तहिकातून लघुकथा लिहिण्यास प्रारंभ केला आणि मराठी लघुकथेचा पाया घातला गेला.

1940 : एडॉल्फ हिटलर आणि फ्रान्सिस्को फ्रँको हेंडये येथे भेटले आणि स्पेनच्या दुसऱ्या महायुद्धात प्रवेश करण्याच्या शक्यतेवर चर्चा केली.

1944 : दुसरे महायुद्ध – सोव्हिएत रेड आर्मीने हंगेरीत प्रवेश केला.

1973 : संयुक्त राष्ट्रांनी लादलेल्या निर्बंधांमुळे इस्रायल आणि सीरिया यांच्यातील युद्ध संपले.

1997 : किरण बेदी यांना सामाजिक कार्यासाठी जर्मन जोसेफ ब्यूस पुरस्कार प्रदान.

1998 : इस्रायल आणि पॅलेस्टिनी प्राधिकरणाने वाई नदी मेमोरँडमवर स्वाक्षरी केली.

2001 : ऍपल कॉम्प्युटरने आयपॉड रिलीज केले

2007 : STS-120 वर स्पेस शटल डिस्कव्हरी लाँच करण्यात आली, पामेला मेलरॉय ही दुसरी महिला स्पेस शटल कमांडर बनली

आजचा दिनविशेष - जन्म :

1778 : ‘चन्नम्मा’ – कित्तूरची राणी यांचा जन्म. (मृत्यू : 21 फेब्रुवारी 1829)

1879 : ‘शंकर रामचंद्र राजवाडे’ – वैदिक धर्माचे पुरस्कर्ते यांचा जन्म. (मृत्यू : 27 नोव्हेंबर 1952)

1900 : ‘डग्लस जार्डिन’ – इंग्लिश क्रिकेटपटू यांचा जन्म. (मृत्यू : 18 जून 1958)

1923 : ‘दामोदर दिनकर कुलकर्णी’ – श्री विद्या प्रकाशन चे संस्थापक यांचा जन्म. (मृत्यू : 22 फेब्रुवारी 2000)

1923 : ‘असलम फारुखी’ – भारतीय-पाकिस्तानी भाषाशास्त्रज्ञ, लेखक आणि विद्वान यांचा जन्म. (मृत्यू : 15 जुन 2016)

1924 : ‘पं. राम मराठे’ – संगीतकार, गायक व नट संगीतभूषण यांचा जन्म. (मृत्यू : 4 ऑक्टोबर 1989)

1937 : ‘देवेन वर्मा’ – भारतीय अभिनेते, दिग्दर्शक आणि निर्माते यांचा जन्म. (मृत्यू : 2 डिसेंबर 2014)

1940 : ‘पेले’ – ब्राझिलियन फुटबॉल खेळाडू यांचा जन्म.

1945 : ‘शफी इनामदार’ – अभिनेते व नाट्यनिर्माते यांचा जन्म. (मृत्यू : 13 मार्च 1996)

1974 : ‘अरविंद अडिगा’ – भारतीय पत्रकार आणि लेखक यांचा जन्म.

1979 : ‘प्रभास’ – भारतीय चित्रपट अभिनेता यांचा जन्म.

1975 : ‘मलायका अरोरा’ – भारतीय अभिनेत्री यांचा जन्म.

1981 : ‘सिद्धार्थ जाधव’ – भारतीय चित्रपट अभिनेता यांचा जन्म.

आजचा दिनविशेष - मृत्यू :

1910 : ‘चुलालोंगकोर्ण (पाचवा)’ – थायलँडचा राजा यांचे निधन. (जन्म : 20 सप्टेंबर 1853)

1915 : ‘डब्ल्यू. जी. ग्रेस’ – इंग्लिश क्रिकेटपटू यांचे निधन. (जन्म : 18 जुलै 1848)

1921 : ‘जॉन बॉईड डनलॉप’ – चाकात हवा भरलेली ट्यूब वापरण्याच्या तंत्राचा शोध लावणारे स्कॉटिश संशोधक तसेच डनलॉप रबर चे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म : 5 फेब्रुवारी 1840)

1957 : ‘ख्रिश्चन डायर’ – एस.ए. चे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म : 21 जानेवारी 1905)

2012 : ‘सुनील गंगोपाध्याय’ – बंगाली कवी व कादंबरीकार यांचे निधन. (जन्म : 7 सप्टेंबर 1934)

Importance of the day 

22 ऑक्टोबर  दिनविशेष

आजचा दिनविशेष - घटना :

4004 : 4004 ई. पू. : उस्शेर कालगणनेनुसार संध्याकाळी सहा वाजता जगाची निर्मिती झाली.

1633 : लियावू खाडीची लढाई : मिंग राजवंशाने डच ईस्ट इंडिया कंपनीचा पराभव केला.

1797 : बलूनमधून 1000 मीटर उंच जाऊन पॅराशूटच्या साहाय्याने आंद्रे जॅक्कस गार्नेरिन जमिनीवर उतरणारा पहिला मानव बनला.

1859 : स्पेनने मोरोक्कोविरुद्ध युद्ध घोषित केले.

1875 : अर्जेंटिनामधील पहिले टेलिग्राफिक कनेक्शन कार्यान्वित झाले

1927 : निकोला टेस्लाने सिंगल-फेज इलेक्ट्रिकसह सहा नवीन शोध लावले.

1938 : चेस्टर कार्लसनने जगातील पहिले झेरॉक्स मशीन बनवले.

1963 : पंतप्रधान पं. जवाहरलाल नेहरू यांच्या हस्ते भाक्रा धरण राष्ट्राला अर्पण करण्यात आले.

1964 : फ्रेन्च लेखक, कवी आणि तत्त्वज्ञ जेआँ-पॉल सार्त्र यांना नोबेल पुरस्कार मिळाला पण त्यांनी तो नाकारला.

1975 : सोव्हिएत मानवविरहित स्पेस मिशन व्हेनेरा 9 शुक्रावर उतरले.

1992 : स्पेस शटल कोलंबियाचे STS-52 वर प्रक्षेपण.

1994 : भारतीय उद्योगपती नवीनभाई सी. दवे यांना ब्रिटनच्या महाराणी एलिझाबेथ यांचा उद्योग व शिक्षण क्षेत्रातील कार्याबद्दल कोट ऑफ आर्म्स पुरस्कार जाहीर.

2008 : भारताने पहिल्या मानवविरहित चांद्रयान-1 चे प्रक्षेपण केले.

आजचा दिनविशेष - जन्म :

1689 : ‘जॉन (पाचवा)’ – पोर्तुगालचा राजा यांचा जन्म. (मृत्यू : 31 जुलै 1750)

1873 : ‘तीर्थराम हिरानंद गोसावी ऊर्फ स्वामी रामतीर्थ’ – अमृतानुभवी संत यांचा जन्म. (मृत्यू : 17 ऑक्टोबर 1906)

1900 : ‘अश्फाक़ुला खान’ – भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक यांचा जन्म. (मृत्यू : 19 डिसेंबर 1927)

1931 : ‘भवानी सिंग’ – जयपूरचा महाराजा यांचा जन्म. (मृत्यू : 17 एप्रिल 2011)

1937 : ‘कादर खान’ – चित्रपट अभिनेता, पटकथा आणि संवाद लेखक यांचा जन्म. (मृत्यू : 31 डिसेंबर 2018)

1942 : ‘रघूवीर सिंह’ – आंतरराष्ट्रीय ख्यातीचे छायाचित्रकार यांचा जन्म. (मृत्यू : 18 एप्रिल 1999)

1947 : ‘दीपक चोप्रा’ – भारतीय वंशाचे अमेरिकन डॉक्टर व लेखक यांचा जन्म.

1948 : ‘माईक हेंड्रिक’ – इंग्लंडचा गोलंदाज यांचा जन्म.

1952 : ‘ए.एस. किरण कुमार’ – भारतीय अंतराळ शास्त्रज्ञ यांचा जन्म.

1964 : ‘अमित शहा’ – भारताचे केंद्रीय गृहमंत्री यांचा जन्म.

1988 : ‘परिणीती चोप्रा’ – भारतीय अभिनेत्री यांचा जन्म.

आजचा दिनविशेष - मृत्यू :

1917 : ‘चार्ल्स पार्डे ल्यूकिस’ – इंडियन जर्नल ऑफ मेडिकल रिसर्चचे संस्थापक यांचे निधन.

1933 : ‘बॅ. विठ्ठलभाई पटेल’ – थोर देशभक्त यांचे निधन. (जन्म : 18 फेब्रुवारी 1871)

1978 : ‘नारायण सीताराम फडके’ – साहित्यिक व वक्ते यांचे निधन. (जन्म : 4 ऑगस्ट 1894)

1991 : ‘ग. म. सोहोनी’ – देहदान चळवळीचे पुरस्कर्ते व देहदान सहाय्यक मंडळाचे संस्थापक यांचे निधन.

1998 : ‘अजित खान’ – हिंदी चित्रपटांतील खलनायक यांचे निधन. (जन्म : 27 जानेवारी 1922)

2000 : ‘अशोक मोतीलाल फिरोदिया’ – अहमदनगर एज्युकेशन सोसायटीचे प्रमुख कार्यवाह, सामाजिक कार्यकर्ते व उद्योगपती यांचे निधन.

2014 : ‘अशोक कुमार’ – भारतीय दिग्दर्शक आणि सिनेमॅटोग्राफर यांचे निधन.

Importance of the day 

21 ऑक्टोबर  दिनविशेष

पोलीस स्मृतिदिन

आजचा दिनविशेष - घटना :

1854 : फ्लॉरेन्स नाइटिंगेल आणि इतर 38 परिचारिकांना क्रिमियन युद्धात वैद्यकीय सेवेसाठी पाठवण्यात आले.

1879 : थॉमस एडिसनने लाइट बल्बच्या डिझाइनसाठी पेटंटसाठी अर्ज केला.

1888 : स्विस सोशल डेमोक्रॅटिक पार्टीची स्थापना झाली.

1934 : जयप्रकाश नारायण यांनी काँग्रेस सोशालिस्ट पार्टी ची स्थापना केली.

1943 : नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांच्या नेतृत्वात आझाद हिंद सेनेचे प्रामुख्याने भारताचे पहिले स्वतंत्र सरकार स्थापन केले.

1945 : फ्रान्समध्ये महिलांना मतदानाचा अधिकार मिळाला.

1951 : डॉडॉ. शामाप्रसाद मुखर्जी यांनी दिल्लीत भारतीय जनसंघाची स्थापना केली.

1983 : मीटरची व्याख्या एका सेकंदाच्या 1/299,792,458 मध्ये व्हॅक्यूममध्ये प्रकाशाच्या अंतराने केली जाते.

1989 : जनरल अरुणकुमार वैद्य यांचे मारेकरी सुखदेव सिंग आणि हरविंदर सिंग यांना फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली.

1992 : अकराव्या ताश्कंद आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवात अभिनेत्री ‘अपर्णा सेन’ यांना ‘महापृथ्वी’ या बंगाली चित्रपटातील भूमिकेबद्दल सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा पुरस्कार मिळाला.

1999 : चित्रपट निर्माते ‘बी. आर. चोप्रा’ यांना ‘दादासाहेब फाळके’ पुरस्कार जाहीर.

2011 : इराक युद्ध : राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा यांनी घोषणा केली की इराकमधून युनायटेड स्टेट्स सैन्याची माघार वर्षाच्या अखेरीस पूर्ण होईल.

आजचा दिनविशेष - जन्म :

1833 : ‘अल्फ्रेड नोबेल’ – स्वीडीश संशोधक आणि नोबेल पुरस्कारांचे प्रणेते यांचा जन्म. (मृत्यू : 10 डिसेंबर 1896)

1887 : ‘कृष्णा सिंह’ – भारतीय वकील आणि राजकारणी यांचा जन्म. (मृत्यू : 31 जानेवारी 1961)

1917 : ‘राम फाटक’ – गायक व संगीतकार यांचा जन्म. (मृत्यू : 26 सप्टेंबर 2002)

1920 : ‘गं. ना. कोपरकर’ – धर्मभास्कर यांचा जन्म.

1931 : ‘शम्मी कपूर’ – हिन्दी चित्रपट अभिनेते व निर्माते यांचा जन्म. (मृत्यू : 14 ऑगस्ट 2011)

1937 : ‘फारुख अब्दुल्ला’ – काश्मिरी राजकारणी यांचा जन्म.

1949 : ‘बेंजामिन नेत्यान्याहू’ – इस्त्रायलचे 9 वे पंतप्रधान यांचा जन्म.

आजचा दिनविशेष - मृत्यू :

1422 : ‘चार्ल्स (सहावा)’ – फ्रान्सचा राजा यांचे निधन. (जन्म : 16 सप्टेंबर 1380)

1835 : ‘मुथुस्वामी दीक्षीतार’ – तामिळ कवी व संगीतकार यांचे निधन. (जन्म : 24 मार्च 1775)

1981 : ‘दत्तात्रय रामचंद्र बेन्द्रे’ – ज्ञानपीठ पारितोषिक विजेते कन्नड कवी यांचे निधन. (जन्म : 31 जानेवारी 1896 – धारवाड, कर्नाटक)

1990 : ‘प्रभात रंजन सरकार’ – भारतीय तत्त्ववेत्ता आणि लेखक यांचे निधन. (जन्म : 21 मे 1921)

1995 : ‘लिंडा गुडमन’ – अमेरिकन ज्योतिषी व लेखिका यांचे निधन. (जन्म : 9 एप्रिल 1925)

2010 : ‘अ. अय्यप्पन’ – भारतीय कवी आणि अनुवादक यांचे निधन. (जन्म : 27 ऑक्टोबर 1949)

2012 : ‘यश चोप्रा’ – चित्रपट दिग्दर्शक, पटकथालेखक आणि निर्माते यांचे निधन. (जन्म : 27 सप्टेंबर 1932)

पोलीस स्मृतिदिन

पोलीस स्मृतिदिन (Police Commemoration Day) दरवर्षी 21 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जातो. हा दिवस देशाची सुरक्षा आणि नागरिकांचे रक्षण करताना शहीद झालेल्या पोलीस अधिकाऱ्यांना श्रद्धांजली अर्पण करण्यासाठी समर्पित आहे. 1959 साली लडाखच्या हिंद-चीन सीमेवर चीनी सैनिकांनी भारतीय पोलिसांवर केलेल्या हल्ल्यात 10 पोलीस शहीद झाले होते. त्यांच्या बलिदानाच्या स्मरणार्थ हा दिवस पाळला जातो.

या दिवशी देशभरात पोलीस दलातर्फे विविध कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते. शहीद पोलीस जवानांना आदरांजली वाहून त्यांच्या कुटुंबीयांना सन्मानित केले जाते. पोलीस दल देशाच्या अंतर्गत सुरक्षेसाठी अहोरात्र कार्यरत असतात, आणि त्यांचे योगदान समाजासाठी अतिशय महत्त्वाचे आहे.

पोलीस स्मृतिदिनाच्या निमित्ताने त्यांच्या त्यागाची आणि देशासाठी दिलेल्या सेवेची आठवण करून दिली जाते. हा दिवस पोलीस दलातील अधिकारी आणि जवानांच्या कर्तव्यदक्षतेचा सन्मान करण्याचा दिवस आहे, ज्यांनी आपल्या जीवनाची आहुती देऊन देशवासीयांचे रक्षण केले.

Importance of the day 20 ऑक्टोबर  दिनविशेष

जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिन

जागतिक सांख्यिकी दिन

आजचा दिनविशेष - घटना :

1904 : चिली आणि बोलिव्हियाने शांतता करारावर स्वाक्षरी केली, दोन्ही देशांमधील सीमांचे सीमांकन केले.

1947 : अमेरिका आणि पाकिस्तान यांच्यात राजनैतिक संबंध प्रस्थापित झाले.

1950 : कृ. भा. बाबर यांनी समाजशिक्षणमाला स्थापन केली.

1952 : केनियात आणीबाणी जाहीर. जोमो केन्याट्टा आणि इतर प्रमुख नेत्यांचे अटक सत्र सुरू होते.

1962 : चीनने भारतावर आक्रमण केल्याने चीन-भारत युद्ध सुरू झाले.

1969 : डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाची (PDKV) अकोला येथे स्थापना.

1970 : हरित क्रांतीचे जनक डॉ. नॉर्मन बोरलॉग यांना नोबेल पारितोषिक जाहीर.

1973 : सिडनी ऑपेरा हाऊस चे उद्घाटन एलिझाबेथ (दुसरी) यांनी केले.

1995 : ट्वेंटिएथ सेंचुरी फॉक्स या संस्थेकडून हिन्दी चित्रपटांतील अभिनेते देव आनंद यांना ‘मॅन ऑफ द सेंचुरी’ पुरस्काराने सन्मानित केले.

2001 : तब्बल 40 वर्षे रंगभूमीवर प्रयोग करणारे पंडित सत्यदेव दुबे यांना विष्णुदास भावे गौरव पदक जाहीर झाले.

2003 : स्लोन ग्रेट वॉल, एकेकाळी मानवतेला ज्ञात असलेली सर्वात मोठी वैश्विक रचना, प्रिन्स्टन विद्यापीठातील विद्यार्थ्यांनी शोधली.

2005 : संयुक्त राष्ट्र शैक्षणिक, वैज्ञानिक आणि सांस्कृतिक संघटना (UNESCO) च्या सर्वसाधारण परिषदेने सांस्कृतिक अभिव्यक्तीच्या विविधतेच्या संरक्षण आणि संवर्धनावरील अधिवेशन पारित केले.

2011 : लिबियन गृहयुद्ध – हुकूमशहा मुअम्मर गद्दाफीला राष्ट्रीय परिवर्तन परिषदेच्या सैनिकांनी पकडले आणि ठार केले.

2017 : सीरियन गृहयुद्ध : सीरियन डेमोक्रॅटिक फोर्सेस (एसडीएफ) ने रक्का मोहिमेत विजय घोषित केला

2022 : लिझ ट्रस यांनी ब्रिटनचे पंतप्रधान आणि कंझर्व्हेटिव्ह पक्षाच्या नेत्याचे पद सोडले, देशातील राजकीय संकटात, कोणत्याही ब्रिटनच्या पंतप्रधानपदासाठी कमीत कमी काळ सेवा दिली.

आजचा दिनविशेष - जन्म :

1855 : ‘गोवर्धनराम त्रिपाठी’ – गुजराथी लेखक यांचा जन्म. (मृत्यू : 4 जानेवारी 1907 – मुंबई)

1891 : ‘सर जेम्स चॅडविक’ – अणूमधील न्यूट्रॉनच्या शोधाबद्दल 1935 मधे नोबेल पारितोषिक मिळालेले ब्रिटिश पदार्थवैज्ञानिक यांचा जन्म. (मृत्यू : 24 जुलै 1974)

1893 : ‘जोमो केन्याटा’ – केनियाचे पहिले राष्ट्राध्यक्ष यांचा जन्म. (मृत्यू : 22 ऑगस्ट 1978)

1916 : ‘मेहबूब हुसेन पटेल’ – लोकशाहीर यांचा जन्म. (मृत्यू : 29 ऑगस्ट 1969)

1920 : ‘सिद्धार्थ शंकर रे’ – भारतीय वकील आणि राजकारणी यांचा जन्म. (मृत्यू : 6 नोव्हेंबर 2010)

1927 : ‘गुंटूर सेशंदर शर्मा’ – भारतीय कवी आणि समीक्षक यांचा जन्म. (मृत्यू : 30 मे 2007)

1963 : ‘नवजोत सिंग सिद्धू’ – क्रिकेटपटू, समालोचक व खासदार यांचा जन्म.

1978 : ‘वीरेन्द्र सहवाग’ – भारतीय फलंदाज यांचा जन्म.

आजचा दिनविशेष - मृत्यू :

1890 : ‘सर रिचर्ड बर्टन’ – ब्रिटिश लेखक, कवी, संशोधक, मुत्सद्दी आणि गुप्तहेर यांचे निधन. (जन्म : 19 मार्च 1821)

1961 : ‘व्ही. एस. गुहा’ – मानववंशशास्त्रज्ञ यांचे निधन.

1964 : ‘हर्बर्ट हूव्हर’ – अमेरिकेचे 31 वे राष्ट्राध्यक्ष यांचे निधन. (जन्म : 10 ऑगस्ट 1874)

1974 : ‘कृष्णाजी गणेश फुलंब्रीकर’ – प्रतिभावान गायक, अभिनेते व संगीतकार यांचे निधन. (जन्म : 20 जानेवारी 1898)

1984 : ‘पॉल डायरॅक’ – नोबेल पारितोषिक विजेते इंग्लिश भौतिकशास्त्रज्ञ यांचे निधन. (जन्म : 8 ऑगस्ट 1902)

1996 : ‘बंडोपंत गोखले’ – पत्रकार, युद्धशास्त्राचे अभ्यासक यांचे निधन.

1999 : ‘माधवराव लिमये’ – समाजवादी नेते, स्वातंत्र्यसैनिक, पत्रकार यांचे निधन.

2009 : ‘वीरसेन आनंदराव कदम’ – गुप्तहेर कथा लेखक यांचे निधन. (जन्म : 4 मे 1929)

2010 : ‘पार्थसारथी शर्मा’ – क्रिकेटपटू यांचे निधन. (जन्म : 5 जानेवारी 1948)

2011 : ‘मुअम्मर गडाफी’ – लिबीयाचे हुकूमशहा यांचे निधन. (जन्म : 7 जून 1942)

2012 : ‘जॉन मॅककनेल’ – पृथ्वी दिनाची सुरवात करणारे यांचे निधन. (जन्म : 22 मार्च 1915)

जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिन

जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिन (World Osteoporosis Day) दरवर्षी 20 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जातो. याचा उद्देश म्हणजे ऑस्टिओपोरोसिस या हाडांच्या आजाराविषयी जागरूकता निर्माण करणे आणि त्याच्या प्रतिबंधासाठी महत्त्वाच्या उपाययोजना उचलणे. ऑस्टिओपोरोसिस हा असा आजार आहे ज्यामुळे हाडे कमकुवत होतात आणि लहान-सहान आघातांमुळे देखील त्यांना फ्रॅक्चर होण्याची शक्यता वाढते.

या आजाराचा धोका विशेषतः वृद्ध व्यक्तींमध्ये, महिलांमध्ये आणि जीवनशैलीशी संबंधित असलेल्या घटकांमुळे वाढतो. कॅल्शियमची कमतरता, व्यायामाचा अभाव, धूम्रपान, मद्यपान आणि अनियमित आहार यामुळे हाडे कमजोर होऊ शकतात.

 जागतिक सांख्यिकी दिन

जागतिक सांख्यिकी दिन (World Statistics Day) हा दर पाच वर्षांनी 20 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जातो. हा दिवस सांख्यिकीविद आणि सांख्यिकी क्षेत्रातील योगदानाचा गौरव करण्यासाठी आणि त्याच्या महत्त्वाविषयी जागरूकता वाढवण्यासाठी समर्पित आहे. सांख्यिकी ही विज्ञान शाखा समाजातील विविध घटकांची माहिती गोळा करून तिचे विश्लेषण करते, ज्याचा वापर धोरणे ठरवण्यात, व्यवस्थापनात आणि निर्णय प्रक्रियेत केला जातो.

सांख्यिकीमुळे शाश्वत विकास, आरोग्य, शिक्षण, अर्थव्यवस्था आणि पर्यावरणासंबंधी निर्णय अधिक प्रभावीपणे घेतले जाऊ शकतात. जागतिक सांख्यिकी दिनाची थीम दरवेळी बदलत असते, आणि 2020 मध्ये याची थीम “सर्वांसाठी विश्वसनीय डेटा” होती, जी उच्च गुणवत्ता, विश्वासार्ह आणि अधिकृत डेटाच्या महत्त्वावर जोर देते.

सांख्यिकीचे योग्य ज्ञान आणि त्याचा वापर केल्यास समाजाच्या विविध समस्या सोडवण्यासाठी आणि आर्थिक-सामाजिक विकासासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान देता येते. त्यामुळे हा दिवस सांख्यिकीविदांच्या कार्याचा सन्मान करण्यासाठी साजरा केला जातो.

Importance of the day 

19 ऑक्टोबर  दिनविशेष

आजचा दिनविशेष - घटना :

1216 : इंग्लंडचा राजा जॉन मरण पावला आणि त्याचा 9 वर्षांचा मुलगा हेन्री सिंहासनावर बसला.

1791 : स्वीडन आणि रशिया यांच्यात ड्रॉटनिंगहोमचा करार

1812 : नेपोलियन बोनापार्टने मॉस्कोमधून माघार घेतली.

1914 : पहिले महायुद्ध : यप्रेसची पहिली लढाई सुरू झाली.

1933 : जर्मनी लीग ऑफ नेशन्समधून बाहेर पडला.

1935 : लीग ऑफ नेशन्सने, इथिओपियावर आक्रमण केल्याबद्दल इटलीवर आर्थिक निर्बंध लादले.

1944 : दुसरे महायुद्ध – युनायटेड स्टेट्सचे सैन्य फिलीपिन्समध्ये उतरले.

1956 : सोव्हिएत युनियन आणि जपानने संयुक्त घोषणापत्रावर स्वाक्षरी केली, ऑगस्ट 1945 पासून अस्तित्त्वात असलेल्या दोन देशांमधील युद्धाची स्थिती अधिकृतपणे समाप्त केली.

1970 : भारतीय बनावटीचे पहिले मिग लढाऊ विमान हवाई दलाला देण्यात आले.

1974 : नियू ही न्यूझीलंडची स्वयंशासित वसाहत बनली.

1987 : युनायटेड स्टेट्स नेव्हीने ऑपरेशन निंबल आर्चर केले, पर्शियन गल्फमधील दोन इराणी तेल प्लॅटफॉर्मवर हल्ला.

1993 : पुण्याजवळील महारेडिओ टेलिस्कोप, GMRT प्रकल्पाचे संस्थापक आणि शास्त्रज्ञ, प्रा. गोविंद स्वरूप यांना सर सी. व्ही. रमण पदक जाहीर.

1994 : रुद्र वीणा वादक उस्ताद असद अली खान यांना मध्य प्रदेश सरकारने तानसेन पुरस्काराने सन्मानित केले.

2000 : पार्श्वगायिका आशा भोसले यांना राज्य सरकारच्या गीत सम्राज्ञी लता मंगेशकर पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

2005 : सद्दाम हुसेनवर बगदादमध्ये मानवतेविरुद्धच्या गुन्ह्यांसाठी खटला सुरू.

आजचा दिनविशेष - जन्म :

1902 : ‘दिवाकर कृष्ण केळकर’ – कथालेखक यांचा जन्म. (मृत्यू : 31 मे 1973 – हैदराबाद, आंध्र प्रदेश)

1910 : ‘सुब्रमण्यन चंद्रशेखर’ – तार्‍यांचे आयुर्मान व त्यांचा शेवट यावरील संशोधनासाठी 1983 मधे नोबेल पारितोषिक मिळालेले भारतीय- अमेरिकन खगोल वैज्ञानिक यांचा जन्म. (मृत्यू : 21 ऑगस्ट 1995)

1920 : ‘पांडुरंगशास्त्री आठवले’ – कृतीशील विचारवंत आणि तत्त्वज्ञ यांचा जन्म. (मृत्यू : 25 ऑक्टोबर 2003)

1922 : ‘शांता शेळके’ – मराठी कवी आणि लेखक यांचा जन्म.

1925 : ‘डॉ. वामन दत्तात्रय वर्तक’ – वनस्पतीशास्त्रज्ञ व देवराई अभ्यासक यांचा जन्म. (मृत्यू : 17 एप्रिल 2001)

1936 : ‘शांताराम नांदगावकर’ – गीतकार यांचा जन्म. (मृत्यू : 11 जुलै 2009)

1954 : ‘प्रिया तेंडुलकर’ – रंगभूमी, चित्रपट व दूरचित्रवाणीवरील अभिनेत्री, लेखिका, सामाजिक कार्यकर्त्या यांचा जन्म. (मृत्यू : 19 सप्टेंबर 2002)

1961 : ‘सनी देओल’ – अभिनेते यांचा जन्म.

आजचा दिनविशेष - मृत्यू :

1216 : ‘जॉन’ – इंग्लंडचा राजा यांचे निधन. (जन्म : 24 डिसेंबर 1166)

1934 : ‘विश्वनाथ कार’ – ओडिया लेखक, संपादक व समाजसुधारक यांचे निधन. (जन्म : 24 डिसेंबर 1864)

1937 : ‘अर्नेस्ट रुदरफोर्ड’ – नोबेल पारितोषिक विजेते ब्रिटिश भौतिकशास्त्रज्ञ यांचे निधन. (जन्म : 30 ऑगस्ट 1871)

1986 : ‘समोरा महेल’ – मोझांबिक देशाचे पहिले राष्ट्रपती यांचे निधन. (जन्म : 29 सप्टेंबर 1933)

1950 : ‘विष्णू गंगाधर केतकर’ – पुणे विद्यार्थी गृहाचे एक संस्थापक यांचे निधन. (जन्म : 9 एप्रिल 1887)

1995 : ‘सलमा बेग ऊर्फ कुमारी नाझ’ – बाल कलाकार व अभिनेत्री यांचे निधन.

2003 : ‘अलिजा इझेटबेगोविच’ – बोत्सिया व हर्जेगोविना देशाचे पहिले अध्यक्ष यांचे निधन. (जन्म : 8 ऑगस्ट 1925)

2011 : ‘कक्कणदन’ – भारतीय लेखक यांचे निधन. (जन्म : 23 एप्रिल 1935)

Importance of the day 

18 ऑक्टोबर  दिनविशेष

18 ऑक्टोबर दिनविशेष - घटना :

1867 : अमेरिकेने सोव्हिएत रशियाला 7.2 दशलक्ष डॉलर्स देऊन अलास्काचा भूभाग विकत घेतला आणि ताब्यात घेतला.

1879 : थिओसॉफिकल सोसायटीची स्थापना.

1906 : महर्षी विठ्ठल रामजी शिंदे यांनी डिप्रेस्ड क्लास मिशनची स्थापना केली.

1919 : राम गणेश गडकरी लिखित संगीत भावबंधन या नाटकाचा पहिला प्रयोग दीनानाथ मंगेशकर यांच्या बळवंत संगीत नाटक मंडळीने केला.

1922 : ब्रिटिश ब्रॉडकास्टिंग कॉर्पोरेशनची स्थापना.

1954 : टेक्सास इन्स्ट्रुमेंट्सने रीजेंसी TR-1 ची घोषणा केली, जो पहिला मोठ्या प्रमाणात उत्पादित ट्रान्झिस्टर रेडिओ आहे.

1963 : फेलिसेट, अंतराळात सोडलेली पहिली मांजर बनली.

1967 : सोव्हिएत रशियाचे व्हीनूसा-4 अंतराळयान शुक्रावर उतरले.

1977 : 2060-चिरॉन, अंतराळातील सर्वात दूरचा लघुग्रह शोधला गेला.

1991 : अझरबैजानच्या सर्वोच्च परिषदेने सोव्हिएत युनियनपासून स्वातंत्र्याची घोषणा स्वीकारली.

2002 : सचिन तेंडुलकर कसोटी आणि एकदिवसीय सामन्यांमध्ये 20,000 धावा करणारा पहिला क्रिकेटपटू ठरला.

2019 : NASA अंतराळवीर जेसिका मीर आणि क्रिस्टीना कोच पॉवर कंट्रोलर बदलण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकाच्या बाहेर पडल्यावर पहिल्या महिला स्पेसवॉकमध्ये भाग घेतात.

18 ऑक्टोबर दिनविशेष - जन्म :

1804 : ‘मोंगकुट (चौथा)’ – थायलंडचा राजा यांचा जन्म. (मृत्यू : 1 ऑक्टोबर 1868)

1861 : ‘चिंतामणराव वैद्य’ – न्यायाधीश, कायदेपंडित, लेखक भारताचार्य यांचा जन्म. (मृत्यू : 20 एप्रिल 1938)

1925 : ‘इब्राहिम अल्काझी’ – नॅशनल स्कूल ऑफ ड्रामा (NSD) चे संचालक यांचा जन्म.

1925 : ‘रमीझ अलिया’ – अल्बेनिया देशाचे पहिले अध्यक्ष यांचा जन्म. (मृत्यू : 7 ऑक्टोबर 2011)

1950 : ‘ओम पुरी’ – अभिनेता यांचा जन्म.

1956 : ‘मार्टिना नवरातिलोव्हा’ – झेकोस्लोव्हाकियाची लॉन टेनिस खेळाडू यांचा जन्म.

1974 : ‘अमिश त्रिपाठी’ – भारतीय लेखक यांचा जन्म.

1977 : ‘कुणाल कपूर’ – भारतीय अभिनेता यांचा जन्म.

1977 : ‘स्वप्नील जोशी’ – भारतीय अभिनेता यांचा जन्म.   

1984 : ‘फ्रीडा पिंटो’ – भारतीय अभिनेत्री यांचा जन्म.

18 ऑक्टोबर दिनविशेष - मृत्यू :

1871 : ‘चार्ल्स बॅबेज’ – पहिल्या यांत्रिकी संगणकाचे जनक यांचे निधन. (जन्म : 26 डिसेंबर 1791)

1909 : ‘लालमोहन घोष’ – देशभक्त, काँग्रेसचे 16 वे अध्यक्ष यांचे निधन. (जन्म : 17 डिसेंबर 1849 – कलकत्ता)

1931 : ‘थॉमस अल्वा एडिसन’ – अमेरिकन संशोधक आणि उद्योजक यांचे निधन. (जन्म : 11 फेब्रुवारी 1847)

1951 : ‘हिराबाई पेडणेकर’ – पहिल्या स्त्री नाटककार, गायिका, संगीतकार यांचे निधन. (जन्म : 22 नोव्हेंबर 1885)

1976 : ‘विश्वनाथ सत्यनारायण’ – भारतीय कवी आणि लेखक यांचे निधन. (जन्म : 10 सप्टेंबर 1895)

1983 : ‘विजय मांजरेकर’ – क्रिकेटपटू यांचे निधन. (जन्म : 26 सप्टेंबर 1931)

1987 : ‘वसंतराव तुळपुळे’ – कम्युनिस्ट कार्यकर्ते यांचे निधन.

1993 : ‘मंदाकिनी विश्वनाथ आठवले’ – भारतीय चित्रपटसृष्टीतील पहिल्या बालअभिनेत्री यांचे निधन.

1995 : ‘ई. महमद’ – छायालेखक यांचे निधन.

2004 : ‘वीरप्पन’ – चंदन तस्कर याचे निधन. (जन्म : 18 जानेवारी 1952)

Importance of the day 

17 ऑक्टोबर  दिनविशेष

गरिबी निर्मूलनासाठी आंतरराष्ट्रीय दिवस

आजचा दिनविशेष - घटना :

1831 : मायकेल फॅराडे यांनी इलेक्ट्रो मॅग्नेटिक इंडक्शनची गुणधर्म प्रायोगिकरित्या सिद्ध केली.

1888 : थॉमस एडिसनने ऑप्टिकल फोनोग्राफ (पहिली फिल्म) साठी पेटंट दाखल केले.

1917 : पहिले महायुद्ध – इंग्लंडने जर्मनीवर पहिला बॉम्ब हल्ला केला.

1931 : माफिया डॉन अल कॅपोनला आयकर चोरीप्रकरणी दोषी ठरविण्यात आले.

1933 : अल्बर्ट आइनस्टाईन नाझी जर्मनीतून पळून अमेरिकेत आले.

1934 : प्रभातचा अमृतमंथन हा चित्रपट पुण्यातील प्रभात सिनेमात प्रदर्शित झाला.

1943 : बर्मा रेल्वे – रंगून ते बँकॉक रेल्वे पूर्ण झाली.

1956 : पहिला व्यावसायिक अणुऊर्जा प्रकल्प अधिकृतपणे इंग्लंडमध्ये सुरू झाला.

1966 : बोत्सवाना आणि लेसोथो संयुक्त राष्ट्रात सामील झाले.

1979 : मदर तेरेसा यांना शांततेचा नोबेल पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.

1994 : पुणे येथील राष्ट्रीय विषाणू विज्ञान संस्थेतर्फे (NIV) विषाणू विज्ञान क्षेत्रात उल्लेखनीय कामगिरी केल्याबद्दल बेल्लूर येथील डॉ. टी. जेकब जॉन यांना डॉ. शारदादेवी पॉल पारितोषिक जाहीर.

1996 : अभिनेते डॉ. श्रीराम लागू यांना मध्यप्रदेश सरकारचा कालिदास सन्मान जाहीर.

1998 : आंध्रप्रदेशात समाजसेवेचा आदर्श प्रकल्प उभारणार्‍या फातिमा बी यांना संयुक्त राष्ट्रसंघाचा पुरस्कार प्रदान.

*📝4 थी परिसर अभ्यास 1*

*हवा*

https://www.studyfromhomes.com/2020/12/4-9.html

आजचा दिनविशेष - जन्म :

1817 : ‘सर सय्यद अहमद खान’ – भारतीय शिक्षणतज्ञ, समाजसुधारक आणि तत्त्ववेत्ते यांचा जन्म. (मृत्यू : 27 मार्च 1898)

1869 : ‘पं. भास्करबुवा बखले’ – गायनाचार्य, भारत गायन समाज या संस्थेचे संस्थापक यांचा जन्म. (मृत्यू : 8 एप्रिल 1922)

1892 : ‘नारायणराव सोपानराव बोरावके’ – कृषी शिरोमणी, पहिले मराठी साखर कारखानदार यांचा जन्म. (मृत्यू : 16 फेब्रुवारी 1968)

1917 : ‘विश्वनाथ तात्यासाहेब कोर’ – वारणा सहकारी साखर कारखान्याचे संस्थापक यांचा जन्म. (मृत्यू : 13 डिसेंबर 1994)

1930 : ‘रॉबर्ट अटकिन्स’ – अटकिन्स आहार चे निर्माते यांचा जन्म. (मृत्यू : 17 एप्रिल 2003)

1947 : ‘सिम्मी गरेवाल’ चित्रपट अभिनेत्री, निर्माती, दिग्दर्शिका यांचा जन्म.

1955 : ‘स्मिता पाटील’ – अभिनेत्री यांचा जन्म. (मृत्यू : 13 डिसेंबर 1986)

1965 : ‘अरविंद डिसिल्व्हा’ – श्रीलंकेचे क्रिकेटपटू यांचा जन्म.

1970 : ‘अनिल कुंबळे’ – भारतीय क्रिकेटपटू यांचा जन्म.

आजचा दिनविशेष - मृत्यू :

1772 : ‘अहमदशाह दुर्रानी (दुराणी)’ – अफगणिस्तानचे राज्यकर्ता यांचे निधन.

1882 : ‘दादोबा पांडुरंग तर्खडकर’ – इंग्लिश व्याकरणकार, ग्रंथकार व धर्मसुधारक यांचे निधन. (जन्म : 9 मे 1814)

1887 : ‘गुस्ताव्ह किरचॉफ’ – जर्मन भौतिकशास्त्रज्ञ यांचे निधन. (जन्म : 12 मार्च 1824)

1906 : ‘स्वामी रामतीर्थ’ – जगप्रसिद्ध तत्त्वज्ञानी व कवी यांनी जलसमाधी घेतली. (जन्म : 22 ऑक्टोबर 1873)

1981 : ‘कन्नादासन’ – भारतीय लेखक, कवी आणि गीतकार यांचे निधन. (जन्म : 24 जून 1927)

1993 : ‘विजयशंकर जग्नेश्वर तथा विजय भट’ – चित्रपट निर्माते, दिग्दर्शक व पटकथालेखक यांचे निधन. (जन्म : 12 मे 1907)

2008 : ‘रविन्द्र पिंगे’ – ललित लेखक यांचे निधन. (जन्म : 13 मार्च 1926)

2008 : ‘बेन व्हिडर’ – इंटरनॅशनल फेडरेशन ऑफ बॉडीबिल्डिंग अँड फिटनेस चे सहसंस्थापक यांचे निधन. (जन्म : 1 फेब्रुवारी 1923)

गरिबी निर्मूलनासाठी आंतरराष्ट्रीय दिवस

गरिबी निर्मूलनासाठी आंतरराष्ट्रीय दिवस हा दरवर्षी 17 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जातो. या दिवसाचे उद्दिष्ट म्हणजे जागतिक स्तरावर गरिबीच्या प्रश्नावर लक्ष वेधणे आणि त्याच्या निर्मूलनासाठी उपाययोजना करण्याचे महत्त्व पटवून देणे.

गरिबी हा केवळ आर्थिक समस्यांचा विषय नसून त्यात आरोग्य, शिक्षण, रोजगाराच्या संधी, आणि माणसाचे जीवनमान यांचा समावेश असतो. जगातील अनेक लोक अद्याप अत्यंत गरिबीत जगत आहेत, आणि त्यांना चांगले जीवन जगण्यासाठी मूलभूत साधने उपलब्ध नसतात.

2024 मध्ये या दिवसाची थीम “समता आणि समाजातील सर्वांचा समावेश” आहे. या अंतर्गत, सर्वसामान्य लोकांना गरिबीच्या चक्रातून बाहेर काढण्यासाठी शाश्वत विकास, समाजातील वंचित घटकांचा विकास आणि आर्थिक संधी निर्माण करणे यावर जोर दिला जातो.

या दिवसाच्या माध्यमातून गरिबी निर्मूलनाच्या दृष्टीने सरकारी धोरणे आणि जागतिक सहकार्य यांना प्रोत्साहन दिले जाते, ज्यामुळे एक सुसंविधीत समाज घडवण्याचा प्रयत्न केला जातो

Importance of the day 

16 ऑक्टोबर  दिनविशेष

जागतिक अन्न दिन

आजचा दिनविशेष - घटना :

1775 : ब्रिटिश सैन्याने अमेरिकेच्या मेन राज्यातील पोर्टलँड शहर जाळले.

1793 : फ्रेन्च राज्यक्रांती – फ्रान्सचा राजा सोळावा लुई याची विधवा पत्‍नी मेरी अ‍ॅंटोनिएत हिचा गिलोटीनवर वध करण्यात आला.

1868 : डेन्मार्कने निकोबार बेटांचे सर्व अधिकार ब्रिटीशांना विकले.

1905 : भारताचे व्हाईसरॉय लॉर्ड कर्झन यांनी बंगालच्या फाळणीचा आदेश दिला.

1923 : वॉल्ट डिस्ने आणि त्याचा भाऊ रॉय डिस्ने यांनी वॉल्ट डिस्ने कंपनीची स्थापना केली.

1949 : ग्रीक कम्युनिस्ट पक्षाने “तात्पुरता युद्धविराम” जाहीर केला, अशा प्रकारे ग्रीक गृहयुद्ध संपुष्टात आले.

1951 : पाकिस्तानचे पहिले पंतप्रधान लियाकत अली खान यांची रावळपिंडी येथे हत्या करण्यात आली.

1978 : वांडा रुटकिएविझ माउंट एव्हरेस्ट शिखरावर पोहोचणारी पहिली युरोपियन महिला ठरली.

1986 : रेनॉल्ड मेसनर 8000 मीटरपेक्षा उंच 14 शिखरे सर करणारी पहिली व्यक्ती ठरली.

1995 : स्कॉटलंडमधील स्काय ब्रिज उघडला.

1999 : जागतिक व्यावसायिक बिलियर्ड्‌स, स्‍नूकर संघटनेतर्फे वर्षातील सर्वोत्कृष्ट बिलियर्ड्‌स खेळाडूसाठी दिला जाणारा फ्रेड डेव्हिस पुरस्कार भारताच्या गीत सेठीला देण्यात आला.

आजचा दिनविशेष - जन्म :

1670 : ‘बंदा सिंग बहादूर’ – शिख सेनापती यांचा जन्म. (मृत्यू : 9 जून 1716)

1841 : ‘इटो हिरोबुमी’ – जपानचे पहिले पंतप्रधान यांचा जन्म. (मृत्यू : 26 ऑक्टोबर 1909)

1844 : ‘इस्माईल क्यूम्ली’ – अल्बेनिया देशाचे पहिले पंतप्रधान यांचा जन्म. (मृत्यू : 24 जानेवारी 1919)

1854 : ‘ऑस्कर वाईल्ड’ – आयरिश लेखक व नाटककार यांचा जन्म. (मृत्यू : 30 नोव्हेंबर 1900)

1886 : ‘डेव्हिड बेन-गुरीयन’ – इस्राईल देशाचे पहिले पंतप्रधान यांचा जन्म.

1890 : ‘अनंत हरी गद्रे’ – वार्ताहर, संपादक, थोर समाजसुधारक आणि नाटिका संप्रदायाचे प्रवर्तक यांचा जन्म. (मृत्यू : 3 सप्टेंबर 1967)

1896 : ‘सेठ गोविंद दास’ – स्वातंत्र्यसैनिक, लोकसभेचे हंगामी सभापती, साहित्यिक यांचा जन्म. (मृत्यू : 18 जून 1974)

1907 : ‘सोपानदेव चौधरी’ – कवी, कवयित्री बहिणाबाई चौधरी यांचे पुत्र यांचा जन्म. (मृत्यू : 4 ऑक्टोबर 1982)

1926 : ‘चार्ल्स डोलन’ – केबल विजन आणि एचबीओ चे संस्थापक यांचा जन्म.

1948 : ‘हेमा मालिनी’ – अभिनेत्री, दिग्दर्शिका, निर्माती, भरतनाट्यम नर्तिका आणि नृत्यदिग्दर्शक यांचा जन्म.

1949 : ‘क्रेझी मोहन’ – भारतीय अभिनेते, पटकथालेखक आणि नाटककार यांचा जन्म.

1959 : ‘अजय सरपोतदार’ – मराठी चित्रपट निर्माते व दिग्दर्शक आणि अखिल भारतीय चित्रपट महामंडळाचे अध्यक्ष यांचा जन्म. (मृत्यू : 3 जून 2010)

1982 : ‘पृथ्वीराज सुकुमारन’ – भारतीय अभिनेते, गायक आणि निर्माता यांचा जन्म.

2003 : ‘कृत्तिका’ – नेपाळची राजकन्या यांचा जन्म.

आजचा दिनविशेष - मृत्यू :

1793 : ‘मेरी आंत्वानेत’ – फ्रेन्च सम्राज्ञी यांचे निधन. (जन्म : 2 नोव्हेंबर 1755)

1799 : ‘वीरपदिया कट्टाबोम्मन’ – भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक यांचे निधन. (जन्म : 3 जानेवारी 1760)

1905 : ‘पंत महाराज बाळेकुन्द्री’ – आध्यात्मिक गुरू यांचे निधन. (जन्म : 3 सप्टेंबर 1855)

1944 : ‘गुरुनाथ प्रभाकर ओगले’ – उद्योजक, प्रभाकर कंदिलचे निर्माते यांचे निधन.

1948 : ‘माधव नारायण जोशी’ – नाटककार यांचे निधन.

1950 : ‘दादासाहेब केतकर’ – अनाथ विद्यार्थी गृहाचे एक संस्थापक यांचे निधन.

1951 : ‘लियाकत अली खान’ – पाकिस्तानचे पहिले पंतप्रधान यांची भर सभेत गोळ्या घालून हत्या. (जन्म : 1 ऑक्टोबर 1895)

1997 : ‘दत्ता गोर्ले’ – मराठी चित्रपटसृष्टीतील छायालेखक यांचे निधन.

2002 : ‘नागनाथ संतराम इनामदार’ – लेखक यांचे निधन. (जन्म : 23 नोव्हेंबर 1923)

2013 : ‘गोविंद पुरुषोत्तम देशपांडे’ – भारतीय नाटककार यांचे निधन.

Importance of the day 

15 ऑक्टोबर  दिनविशेष

आजचा दिनविशेष - घटना :

1846 : अमेरिकन डॉक्टर डॉ. जॉन वॉरेन यांनी शस्त्रक्रिया करताना भूल देण्यासाठी सर्वप्रथम इथर या रसायनाचा वापर केला.

1878 : एडिसन इलेक्ट्रिक लाइट कंपनीने काम सुरू केले.

1888 : गोपाळ गणेश आगरकर यांनी सुधारक पत्र सुरू केला.

1917 : पहिले महायुद्ध – जर्मनीसाठी हेरगिरी केल्याबद्दल डच नृत्यांगना माता हरी यांना पॅरिसजवळ गोळ्या घालण्यात आल्या.

1932 : टाटा एअरलाइन्सने पहिल्यांदा उड्डाण केले. जे.आर.डी. टाटा यांनी हे विमान कराचीहून मुंबईत आणले आणि नागरी विमानसेवा सुरू केली. या कंपनीचे राष्ट्रीयीकरण झाल्यानंतर एअर इंडिया अस्तित्वात आली.

1956 : फोरट्रान, पहिली आधुनिक संगणक भाषा, प्रथम कोडिंग समुदायासह सामायिक केली गेली.

1968 : हरगोविंद खुराणा यांना नोबेल पारितोषिक.

1973 : हेन्री किसिंजर आणि ली डक यांना नोबेल शांतता पुरस्कार प्रदान.

1975 : बांगलादेशातील रहिमा बानो ही 2 वर्षांची मुलगी देवी आजाराची शेवटची रुग्ण ठरली.

1984 : आर्चबिशप डेसमंड टुटू यांना नोबेल शांतता पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.

1993 : अफ्रिकन नॅशनल काँग्रेसचे नेते नेल्सन मंडेला आणि दक्षिण अफ्रिकेचे अध्यक्ष एफ. डब्ल्यू. डी. क्लर्क यांना शांततेसाठीचा नोबेल पुरस्कार जाहीर.

1997 : भारतीय लेखिका अरुंधती रॉय यांच्या द गॉड ऑफ स्मॉल थिंग्ज या कादंबरीला साहित्यातील प्रतिष्ठित बुकर पुरस्कार मिळाला.

1999 : भारताच्या गीत सेठी यांना ग्लोबल फ्रेड डेव्हिस पुरस्कार प्रदान.

2001 : नासाचे गॅलिलिओ अंतराळयान गुरूच्या चंद्र Io च्या 180 किमी अंतरावर गेले.

2003 : चीनने शेन्झोउ 5 लाँच केले, हे त्यांचे पहिले क्रू स्पेस मिशन.

आजचा दिनविशेष - जन्म :

1542 : ‘बादशाह अकबर’ – तिसरा मुघल सम्राट यांचा जन्म. (मृत्यू : 12 ऑक्टोबर 1605)

1608 : ‘इव्हानजेलिस्टा टॉरिसेली’ – इटालियन गणिती व पदार्थ वैज्ञानिक, हवादाबमापीचे (barometer) संशोधक यांचा जन्म. (मृत्यू : 25 ऑक्टोबर 1647)

1841 : ‘इटो हिरोबुमी’ – जपानचे पहिले पंतप्रधान यांचा जन्म.

1881 : ‘पी. जी. वूडहाऊस’ – इंग्लिश लेखक यांचा जन्म. (मृत्यू : 14 फेब्रुवारी 1975)

1896 : ‘सेठ गोविंद दास’ – स्वातंत्र्यसैनिक, लोकसभेचे हंगामी सभापती यांचा जन्म.

1908 : ‘जे. के. गालब्रेथ’ – कॅनेडियन-अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ यांचा जन्म. (मृत्यू : 29 एप्रिल 2006)

1920 : ‘मारिओ पुझो’ – अमेरिकन लेखक यांचा जन्म. (मृत्यू : 2 जुलै 1999)

1926 : ‘नारायण गंगाराम सुर्वे’ – कवी यांचा जन्म. (मृत्यू : 16 ऑगस्ट 2010)

1931 : ‘ए. पी. जे. अब्दुल कलाम’ – भारताचे 11 वे राष्ट्रपती, वैज्ञानिक आणि विज्ञान प्रशासक यांचा जन्म. (मृत्यू : 25 जुलै 2015)

1934 : ‘एन. रामाणी’ – कर्नाटिक शैलीचे बासरीवादक यांचा जन्म.

1946 : ‘व्हिक्टर बॅनर्जी’ – भारतीय अभिनेते आणि दिग्दर्शक यांचा जन्म.

1947 : ‘छगन भुजबळ’ – भारतीय राजकारणी यांचा जन्म.

1949 : ‘प्रणोय रॉय’ – पत्रकार, एन. डी. टी. व्ही. चे संस्थापक यांचा जन्म.

1955 : ‘कुलबुर भौर’ – भारतीय फील्ड हॉकी खेळाडू यांचा जन्म.

1957 : ‘मीरा नायर’ – भारतीय वंशाच्या अमेरिकन चित्रपट निर्मात्या व दिग्दर्शिका यांचा जन्म.

1969 : ‘पं. संजीव अभ्यंकर’ – मेवाती घराण्याचे शास्त्रीय गायक यांचा जन्म.

आजचा दिनविशेष - मृत्यू :

1789 : ‘रामचंद्र विश्वनाथ प्रभुणे’ – उत्तर पेशवाईतील प्रसिद्ध न्यायाधीश यांचे निधन.

1793 : ‘मेरी अँटोनिएत’ – फ्रेंच राज्यक्रांती – फ्रान्सचा राजा लुई (सोळावा) यांची विधवा पत्नी हिचा गिलोटीनवर वध करण्यात आला.

1917 : ‘माता हारी’ – पहिल्या महायुद्धात गाजलेली डच नर्तिका, सौंदर्यवती व गुप्तहेर यांचे निधन. (जन्म : 7 ऑगस्ट 1876)

1930 : ‘हर्बर्ट डाऊ’ – डाऊ केमिकल कंपनी चे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म : 16 फेब्रुवारी 1866)

1944 : ‘गुरुनाथ प्रभाकर ओगले’ – ओगले काच कारखान्याचे एक संस्थापक यांचे निधन.

1946 : ‘हर्मन गोअरिंग’ – जर्मन नाझी यांचे निधन. (जन्म : 12 जानेवारी 1893)

1961 : ‘सूर्यकांत त्रिपाठी निराला’ – हिन्दी साहित्यिक यांचे निधन. (जन्म : 21 फेब्रुवारी 1896)

1981 : ‘मोशे दायान’ – इस्रायली सेना प्रमुख व परराष्ट्रमंत्री, संरक्षणमंत्री यांचे निधन.

1997 : ‘दत्ता गोर्ले’ – मराठी चित्रपटसृष्टीतील छायालेखक यांचे निधन.

2002 : ‘ना. सं. इनामदार’ – प्रसिद्ध एेतिहासिक कादंबरीकार यांचे निधन.

2002 : ‘वसंत सबनीस’ – लेखक व पटकथाकार यांचे निधन. (जन्म : 6 डिसेंबर 1923)

2012 : ‘नॉरदॉम सिहानोक’ – कंबोडिया देशाचे पहिले पंतप्रधान यांचे निधन. (जन्म : 31 ऑक्टोबर 1922)

आंतरराष्ट्रीय ग्रामीण महिला दिन

आंतरराष्ट्रीय ग्रामीण महिला दिन दरवर्षी 15 ऑक्टोबरला साजरा केला जातो. या दिवसाचा उद्देश ग्रामीण भागातील महिलांच्या महत्त्वपूर्ण योगदानाची दखल घेणे आणि त्यांच्या सक्षमीकरणासाठी जागरूकता वाढवणे आहे. ग्रामीण महिला शेती, अन्न उत्पादन, कुटुंबाचे पालनपोषण आणि पर्यावरण संवर्धन यासारख्या क्षेत्रांमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावतात.

ग्रामीण महिलांच्या परिश्रमांमुळे समाजातील अन्नसुरक्षा, शाश्वत विकास, आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्थेचे बलकटीकरण होते. तरीसुद्धा, त्यांना अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागतो, जसे की शिक्षणाची कमतरता, आरोग्य सेवा, आणि आर्थिक संसाधनांची अभाव.

हा दिवस महिलांच्या हक्कांची जाणीव करून देतो आणि त्यांना समान संधी, संसाधने आणि निर्णय घेण्याच्या प्रक्रियेत भाग घेण्याचे प्रोत्साहन देतो. ग्रामीण महिलांच्या सक्षमीकरणामुळे केवळ त्यांचे जीवनच सुधारत नाही, तर संपूर्ण समाजाच्या प्रगतीसाठीही हे महत्त्वाचे ठरते. आंतरराष्ट्रीय ग्रामीण महिला दिन त्यांच्यावर केंद्रित कार्यक्रम आणि चर्चा आयोजित करून, महिलांच्या योगदानाला मान्यता देतो आणि त्यांच्या समस्या सोडवण्यासाठी उपाययोजना सुचवतो.

जागतिक हात धुणे दिन

जागतिक हात धुणे दिन दरवर्षी 15 ऑक्टोबरला साजरा केला जातो. या दिवसाचा उद्देश स्वच्छतेचे महत्त्व पटवून देणे आणि योग्य पद्धतीने हात धुण्याबद्दल जागरूकता निर्माण करणे आहे. 2008 साली ग्लोबल हँडवॉशिंग पार्टनरशिपने हा दिवस सुरू केला, जो विशेषतः साबणाने हात धुण्याच्या महत्वावर जोर देतो.

योग्य पद्धतीने हात धुणे हा संसर्गजन्य आजार, जसे की अतिसार, श्वसन रोग आणि अगदी COVID-19 सारख्या महामारीपासून बचाव करण्याचा सर्वात सोपा आणि प्रभावी मार्ग आहे. जगातील अनेक लोकांना अद्याप स्वच्छ पाणी आणि साबण उपलब्ध नसल्यामुळे, स्वच्छतेबाबत जनजागृती करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

या दिवशी विविध कार्यक्रम, शिबिरे आणि प्रात्यक्षिके आयोजित केली जातात ज्याद्वारे हात धुण्याचे महत्त्व लोकांपर्यंत पोहोचवले जाते. शाळा, आरोग्य केंद्रे आणि सार्वजनिक ठिकाणी हात धुण्याच्या सुविधा वाढविण्यावरही भर दिला जातो. दरवर्षीच्या विविध थीमद्वारे, या दिवसाचे उद्दिष्ट हात स्वच्छतेची सवय लागून आरोग्य सुधारणे आणि आजारांचे प्रमाण कमी करणे आहे.

Importance of the day 

14 ऑक्टोबर दिनविशेष

आजचा दिनविशेष - घटना :

1882 : पंजाब विद्यापीठ भारतात (आता पश्चिम पाकिस्तान) सुरू झाले.

1920 : ऑक्सफर्ड विद्यापीठाने महिलांना पदवी अभ्यासक्रमासाठी प्रवेश दिला.

1920 : फिनलंड आणि सोव्हिएत रशिया यांनी काही प्रदेशांची देवाणघेवाण करून टार्टू करारावर स्वाक्षरी केली.

1926 : ए.ए. मिल्ने यांचे मुलांसाठीचे विनी-द-पूह पुस्तक प्रकाशित झाले.

1933 : लीग ऑफ नेशन्स आणि जागतिक निःशस्त्रीकरण परिषदेतून जर्मनीने माघार घेतली.

1947 : चार्ल यॅगर या वैमानिकाने X-1 या विमानातून ध्वनीपेक्षा जास्त(सुपरसॉनिक) वेगाने पहिले यशस्वी उड्डाण केले.

1968 : अपोलो कार्यक्रम : अपोलो-7 च्या क्रूद्वारे अमेरिकन अंतराळवीरांद्वारे कक्षेत प्रथम थेट दूरदर्शन प्रसारित केले गेले.

1981 : उपराष्ट्राध्यक्ष होस्नी मुबारक यांची इजिप्तचे अध्यक्ष म्हणून निवड.

1982 : अमेरिकेचे अध्यक्ष रोनाल्ड रेगन यांनी ड्रग्ज विरुद्ध युद्ध सुरू केले.

1998 : प्रख्यात अर्थशास्त्रज्ञ अमर्त्य सेन यांना नोबेल पारितोषिक देण्यात आले.

*5 वी प.अभ्यास 2*

https://www.dnyaneshwarkute.com/2020/11/5-2.html

*5 वी गणित*

https://www.dnyaneshwarkute.com/2020/11/5-study-from-home-with-fun_7.html

*5 वी मराठी*

https://www.dnyaneshwarkute.com/2020/11/5-study-from-home-with-fun.html

*5 वी english*

https://www.dnyaneshwarkute.com/2020/11/class-5-th-diwali-project-english-study.html

आजचा दिनविशेष - जन्म :

1643 : ‘बहादूरशहा जफर (पहिला)’ – मुघल सम्राट यांचा जन्म. (मृत्यू : 27 फेब्रुवारी 1712)

1784 : ‘फर्डिनांड (सातवा)’ – स्पेनचा राजा यांचा जन्म. (मृत्यू : 29 सप्टेंबर 1833)

1882 : ‘इमॉन डी व्हॅलेरा’ – आयर्लंड प्रजासत्ताकाचे पहिले राष्ट्राध्यक्ष यांचा जन्म. (मृत्यू : 29 ऑगस्ट 1975)

1890 : ‘ड्वाईट आयसेनहॉवर’ – अमेरिकेचे 34 वे राष्ट्राध्यक्ष यांचा जन्म. (मृत्यू : 28 मार्च 1969)

1924 : ‘वीरेन्द्रकुमार भट्टाचार्य’ – ज्ञानपीठ पुरस्कार विजेते आसामी साहित्यिक यांचा जन्म. (मृत्यू : 6 ऑगस्ट 1997)

1927 : ‘रॉजर मूर’ – जेम्स बाँडच्या भूमिकांसाठी प्रसिद्ध इंग्लिश अभिनेता यांचा जन्म.

1931 : ‘निखिल बॅनर्जी’ – मैहर घराण्याचे सतारवादक यांचा जन्म. (मृत्यू : 27 जानेवारी 1986)

1936 : ‘सुभाष भेंडे’ – लेखक यांचा जन्म. (मृत्यू : 20 डिसेंबर 2010)

1939 : ‘राल्फ लॉरेन’ – राल्फ लॉरेन कॉर्पोरेशनचे संस्थापक यांचा जन्म.

1940 : ‘क्लिफ रिचर्ड’ – भारतीय-गायक-गीतकार आणि अभिनेते यांचा जन्म.

1950 : ‘सेकंड लेफ्टनंट अरुण खेतरपाल’ – परमवीर चक्र, भारतीय सैन्यातील अधिकारी यांचा जन्म.

1958 : ‘उस्ताद शाहिद परवेझ’ – इटावा घराण्याचे सतार वादक यांचा जन्म.

1981 : ‘गौतम गंभीर’ – भारतीय क्रिकेटपटू यांचा जन्म.

आजचा दिनविशेष - मृत्यू :

1919 : ‘जॉर्ज विलहेम फॉन सिमेन्स’ – जर्मन उद्योगपती यांचे निधन. (जन्म : 30 जुलै 1855)

1944 : ‘एर्विन रोमेल’ – जर्मन सेनापती यांचे निधन. (जन्म : 15 नोव्हेंबर 1891)

1947 : ‘नरसिंह चिंतामण केळकर’ – साहित्यसम्राट यांचे निधन. (जन्म : 24 ऑगस्ट 1872)

1953 : ‘र. धों. कर्वे’ – संततिनियमन आणि लैंगिक शिक्षणसाठी विचारप्रवर्तन व प्रत्यक्ष कार्य करणारे विचारवंत यांचे निधन. (जन्म : 14 जानेवारी 1882)

1993 : ‘लालचंद हिराचंद दोशी’ – वालचंद उद्योगसमूहाचे अध्यक्ष यांचे निधन. (जन्म : 24 ऑक्टोबर 1904)

1994 : ‘सेतू माधवराव पगडी’ – इतिहासकार, विचारवंत, संशोधक यांचे निधन. (जन्म : 27 ऑगस्ट 1910)

1997 : ‘हेरॉल्ड रॉबिन्स’ – अमेरिकन कादंबरीकार यांचे निधन. (जन्म : 21 मे 1916)

1999 : ‘ज्युलिअस न्येरेरे’ – टांझानियाचे पहिले राष्ट्राध्यक्ष यांचे निधन. (जन्म : 13 एप्रिल 1922)

2004 : ‘दत्तोपंत ठेंगडी’ – स्वदेशी जागरण मंच, मजदूर संघ व कामगार संघ यांचे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म : 10 नोव्हेंबर 1920)

2013 : ‘मोहन धारिया’ – केन्द्रीय मंत्री व सामाजिक कार्यकर्ते यांचे निधन. (जन्म : 14 फेब्रुवारी 1925)

2015 : ‘राधाकृष्ण हरिराम तहिलियानी’ – भारतीय नौसेनाधिपती यांचे निधन. (जन्म : 12 मे 1930)